MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP MIỄN BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI

Căn cứ vào Điều 385 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”
Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về các nội dung có trong hợp đồng như đối tượng, số lượng, chất lượng, giá, phương thức thanh toán, thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên, trách nhiệm bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm … Do đó trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng cũng là một điều khoản do các bên tự thỏa thuận và thông thường bên nào vi phạm thì sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho bên còn lại. Nhưng không phải mọi trường hợp vi phạm hợp đồng bên vi phạm đều phải bồi thường thiệt hại như một số trường hợp sau người vi phạm hợp đồng không phải bồi thường thiệt hại:

– Do sự thỏa thuận của các bên: Do hợp đồng là sự thỏa thuận của các bên nên nếu các bên thỏa thuận có có nội dung “Bên vi phạm nghĩa vụ không phải bồi thường thiệt hại” thì sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường hoặc việc vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên thỏa thuận thì không phải bồi thường thiệt hại.
– Do một bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng: Theo Điều 363 Bộ luật Dân sự năm 2015 trường hợp vi phạm nghĩa vụ và có thiệt hại là do một phần lỗi của bên bị vi phạm thì bên vi phạm chỉ phải bồi thường thiệt hại tương ứng với mức độ lỗi của mình. Do đó, nếu hợp đồng bị hủy bỏ vì một bên vi phạm nghĩa vụ thì bên còn lại sẽ không phải bồi thường thiệt hại. 
– Do sự kiện bất khả kháng: Theo Điều 351 Bộ luật Dân sự năm 2015 Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. Theo quy định pháp luật sự kiện bất khả kháng được hiểu là sự kiện xảy ra một cách khách quan, không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép ví dụ như thiện tai, dịch bệnh,…
– Trường hợp khác do Luật quy định.

Ngoài một số trường hợp được miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi vi phạm hợp đồng thì pháp luật một số trường hợp không phải bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng .

Theo khoản 1 Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015 về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại: “Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.”

Việc người nào có các hành vi xâm phạm nêu trên sẽ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nhưng trong một số trường hợp sẽ được miễn trách nhiệm bồi thường nếu người gây thiệt hại trong trường hợp do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại. 
Một số trường hợp người gây thiệt hại không phải bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng như:
– Do phòng vệ chính đáng
– Do sự kiện bất khả kháng
– Do hoàn toàn lỗi của bên bị thiệt hại
– Do các bên có thỏa thuận khác

Như vậy, không phải mọi trường hợp bên vi phạm hợp đồng đều phải bồi thường thiệt hại có một số trường hợp được miễn. Tương tự, trong một số trường hợp người có hành vi xâm phạm, người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.